Ik was blij dat ik dit Nederland Leest boek (186 p.) nog op de valreep heb kunnen bemachtigen en het bleek gelukkig ook een heel aardig boek.
In het begin beviel het matig. Ik vond het fragmentarisch en wat rommelig. En verwarrend, want in de blurb staat dat het om een roman gaat, maar het heeft de vorm van herinneringen over feiten uit de biografie van de schrijfster, die dan ook nog eens steeds zelf aan het woord is. Maar sommige feiten leken me niet (met elkaar) te kloppen. Zo ergerde ik me aan de suggestie dat de stripfiguur Dick Bos echt zou hebben bestaan (p. 72; de man naar wie hij is gemodelleerd bestond natuurlijk wel, dus misschien bedoelt Keuls hem, maar dat staat er niet).
Dus gaat het nu om memoires of om een roman? Die tweeslachtigheid ergerde me.
Dat veranderde toen Keuls schreef dat haar moeder ook altijd verhaalde vertelde, en die vaak mooier maakte dan ze waren:
“En bovendien, waar of niet waar, het ging er toch om dat ik van haar verhalen genoot? Samen met mijn moeder kwam ik terecht in een heel andere wereld en ik vond het achteraf nooit erg als ik hoorde dat het verhaal maar verzonnen was.”
(p. 79)
Hierdoor ging ik het boek meer lezen als (ook) een goed verzonnen verhaal, dat niet wordt verteld om ‘de waarheid’ bekend te maken, maar om gewoon van te genieten. En aangezien het verhaal heel vlot geschreven is, heb ik dat vervolgens gedaan en het met plezier uitgelezen.
Het meest aangrijpend vond ik overigens het gedeelte dat gaat over de opname van Keuls’ moeder in de Prevastichting. Wat is het toch vreselijk als je een van je ouders in zo’n instelling moet onderbrengen, hoezeer het personeel er waarschijnlijk ook z’n best doet om het beter te maken.
En het mooist bedacht (?) vond ik het verhaal over de behandeling die de schrijfster in Indonesië krijgt van een locale medicijnvrouw tegen haar plotselinge kaalheid; een prachtig staaltje van mystieke geneeskunst en/of vertelkunst 😉
Een paar citaten:
Dit vond ik leuk om te lezen, vooral om persoonlijke redenen: onlangs verscheen op Facebook een foto van zo’n ‘verkleedfoto’ van mijn ex-zwager (die in Nederland prima de toerist kan uithangen omdat hij afkomstig is uit verweggistan); dit kon dus toen al, en kan nog steeds:
“We zouden een dagje uitgaan. Marken en Volendam natuurlijk. Foto’s laten maken in Volendams kostuum. En onderweg molens bekijken en souvenirs kopen. Als we terugkeerden naar Indië, dan hadden we wat te bieden.”
(p. 53)
Ook in deze passage gaat het over het belang van vertellen:
“Het maakte haar niet uit wat ze vertelde, of het nu het verhaal was van ‘de gekochte vrouw’, van Wilhelmina Pruit of van de bitterkoekjespuddingdagen, het ging haar om het vertellen, niet om het verhaal, het ging om het oproepen, het inkleuren, het tegen het licht houden, het besnuffelen, en het proeven. Het ging om het vertellen. Het vertellen om het vertellen.”
(p. 177)
En wie weet, misschien iets om een keer uit te proberen:
“En hier volgt dan het recept van die toverrijst die jijlaatst zo lekker vond.
Twee kopjes suiker. Een derde pak boter. Vanillesuiker en twee lepels azijn.
Rijst koken en op de kachel drogen tot hij knapperig is. Dan suiker, boter en azijn koken. Als het goed gesmolten is en begint te schuimen, dan de rijst erin en het vuur uit. Uitgieten in een diepe schotel en goed aandrukken. Na een poosje in stukken snijden. Het lijkt makkelijk, maar het is toch moeilijk, zoals alles in het leven. Bij mij lukt het recept haast nooit.”
(p. 193)
Tot slot nog enkele informatieve websites over Dick Bos:
- Een artikel over zijn populariteit op De Haagse Tijden;
- Over de schrijver Alfred Mazure op Dick Bos Info;
- Over Maurice van Nieuwenhuizen op Dick Bos Info;
- Een artikel in Trouw over de controverse rond de boekjes en de schrijver;
- En er is blijkbaar een boek over jiujitzu en het verzet, waarin wel Johan van der Bruggen voorkomt, maar Maurice van Nieuwenhuizen niet, naar het lijkt.
Monalisa leest 